Kapsam
Bankacılık Düzenleme ve Denetleme Kurumu (“BDDK”) 24.06.2022 tarih ve 24.06.2022 tarihli kararı (“Karar”) kapsamında Bankalar ve Finansal kuruluşlar dışındaki bağımsız denetime tabi şirketlerin TL cinsinden yeni nakdi ticari kredi kullanımları için, kredilerin amacına uygun kullanılması gerekçesiyle bazı şartlar düzenlenmiştir. Belirtilen bu koşulların sağlanamaması halinde kapsam dahilindeki şirketler TL cinsinden yeni ticari kredi kullanamayacaktır. BDDK Karar’a ilişkin tereddütlerin giderilmesi amacıyla söz konusu düzenlemeye ilişkin detaylı açıklamalara ise 26.06.2022 tarihli Basın Açıklamasında yer vermiştir.
Karar kapsamındaki şirketler
Söz konusu karar kapsamında olan şirketlerin belirlenmesinde aşağıda belirtilen üç koşulun birlikte gerçekleşmesi gerekmektedir:
– 660 sayılı Kanun Hükmünde Kararname ve ilgili düzenlemeler uyarınca bağımsız denetime tabi bir şirket olunması,
– YP nakdi varlıklarının (altın dahil, efektif döviz ile bankalardaki YP mevduatın) TL karşılığının 15 milyon TL’nin üzerinde olması,
– YP nakdi varlıkların TL karşılığının; aktif toplamından veya son 1 yıllık net satış hasılatından büyük olanının yüzde 10’unu aşması.
Söz konusu bu üç koşulu birlikte sağlamayan şirketler içinse herhangi bir kısıtlama öngörülmemiştir. Bu kapsamda, gerçek kişiler ve şirket ortağı gerçek kişiler kapsam dışında bırakılmıştır.
Karar kapsamındaki istisnalar
Yukarıda belirtilen üç koşulu birlikte sağladığı için kredi sınırlaması kapsamına giren ancak Türk Parasını Koruma Hakkında 32 sayılı Karar ve ilgili mevzuat uyarınca YP cinsinden kredi kullanması da mümkün olmayan şirketler için düzenlenen istisna kapsamında, bu şirketlerce krediye başvurulan tarihten itibaren üç aylık dönem içinde yabancı para net pozisyon açığının bulunduğu bağımsız denetim kuruluşunca onaylanmış şekilde tespit ettirilmesi durumunda, yalnızca kredi başvuru tarihini izleyen üç aylık dönemdeki pozisyon açığı ile ilgili sınırlı olmak kaydıyla TL cinsinden nakdi ticari kredi kullanmalarına izin verilmiştir.
Öte yandan, Karar tarihinden sonra yapılacak kredi başvurusu tarihi itibariyle, bağımsız denetim kuruluşlarınca YP nakdi varlıkları toplamı henüz tespit edilmemiş, bağımsız denetim kuruluşlarınca denetlenmiş güncel finansal tabloları hazır edilmemiş, kredi başvuru tarihi itibariyle yukarıda belirtildiği şekilde kredi başvuru tarihi itibariyle üç aylık YP net pozisyon açığı bağımsız denetim kuruşlarınca henüz tespit edilmemiş olan şirketler içinse,
– Bağımsız denetim sürecinin başlatıldığını ilgili bankaya belgelendirmesi,
– YP nakdi varlıkları toplamının, aktif toplamının, bir önceki ay sonu itibarıyla son 12 aylık net satış hasılatının ve başvuru tarihini izleyen üç aylık dönem itibariyle YP net pozisyon açığının güncel değerini ilgili bankaya beyan etmesi, ve
– Söz konusu bu beyana göre yapılacak değerlendirme çerçevesinde söz konusu şirketin Karar kapsamındaki kredi kullanma sınırlamasına girmemesi kaydıyla,bu şirketlere TL cinsinden yeni bir nakdi ticari kredi tahsisi yapılması mümkün kılınmıştır.
Karar kapsamındaki YP nakdi varlıklar tanımı
Şirketlerin altın da dahil olmak üzere efektif dövizleri, bankalarda tutulan YP mevduatları, yurt dışı yerleşiklerce YP cinsinden ihraç edilmiş menkul kıymetler ve hisse senetleri ile gene yurt dışı yerleşiklerle yapılan ters repo gibi diğer parasal varlıklar karar kapsamındaki koşulların belirlenmesi için dikkate alınacaktır.
Öte yandan, yurt dışı yerleşiklerce ihraç edilen menkul kıymetler ve Eurobond gibi borçlanma araçlarından oluşan parasal varlıklar ise Karar kapsamındaki YP nakdi varlıklar kapsamında girmemektedir.
Karar kapsamında olmayan şirketler için kredi kullanılması
Şirketlerin Karar kapsamında sınırlamalara tabi olma şartlarını taşımamaları halinde dahi, kredi başvurularında aşağıdaki işlemleri gerçekleştirmeleri aranmaktadır. Bu kapsamda,
– Mevcut YP nakdi varlıkları ile en güncel finansal tablolarına göre aktif toplamını ve son 1 yıllık net satış hasılatını bağımsız denetim kuruluşuna tespit ettirmeleri,
– Kullanacakları kredinin vadesi boyunca YP nakdi varlıklarının TL karşılığının 15 milyon TL’yi aşmayacağını ya da aşsa bile aktif toplamından ya da son 1 yıllık net satış hasılatından büyük olanının yüzde onunu
geçmeyeceğini beyan ve taahhüt etmeleri,
– Söz konusu beyan ve taahhüdün banka tarafından kontrolünün sağlanmasını teminen Şirketlerin her ayın ilk 10 iş günü içinde bir önceki ay sonu bilançosuna göre YP nakdi varlıklarının, aktif toplamının ve bir önceki ay sonu itibarıyla son 12 aylık net satış hasılatının güncel değerini bankaya iletmeleri gerekmektedir.
Bu kapsamda kullandırılacak kredilerin amacına uygun kullanıldığının tespiti ve takibine yönelik işlemler ve iş süreçlerinin buna uygun hale getirilmesi ise bankaların sorumluluğundadır.